Ile jest warta twoja firma? Sprzedaż i wycena firm w praktyce

Każdego roku dochodzi do około 2000-3000 transakcji sprzedaży przedsiębiorstw, z czego większość stanowią małe i średnie firmy. Dominują wśród nich przedsiębiorstwa rodzinne, szczególnie z branż usługowych (medycznych, IT, doradczych, edukacyjnych) oraz produkcyjnych (spożywczych, chemicznych, motoryzacyjnych), które odpowiadają za około 70% wszystkich sprzedaży.

Wartość transakcji sprzedaży firm w Polsce jest bardzo zróżnicowana. Najczęściej (60–70%) sprzedawane są firmy o wartości do 10 mln zł. Firmy średniej wielkości, warte od 10 do 50 mln zł, stanowią około 20–30% rynku, natomiast przedsiębiorstwa duże, o wartości powyżej 50 mln zł, to około 10–15% transakcji. Największe transakcje na rynku sięgają od kilkuset milionów do nawet kilku miliardów złotych.

Jak wycenić własną firmę?

Kluczowym elementem procesu sprzedaży jest odpowiednia wycena przedsiębiorstwa. W Polsce zdecydowanie najpopularniejsza jest metoda dochodowa, zwłaszcza technika zdyskontowanych przepływów pieniężnych (Discounted Cash Flow, DCF). W skrócie, metoda ta polega na prognozowaniu przyszłych przepływów pieniężnych, które generuje firma, i sprowadzaniu ich do obecnej wartości, uwzględniając ryzyko i koszt kapitału.
Aby szybko i w prosty sposób oszacować wartość swojej firmy metodą dochodową, właściciel powinien wykonać kilka kroków:

1. Oszacować średni roczny zysk netto firmy na podstawie wyników z ostatnich 2–3 lat.
2. Ustalić realistyczną prognozę wzrostu tego zysku na kolejne 3–5 lat.
3. Przyjąć oczekiwany zwrot z inwestycji (koszt kapitału) – w Polsce najczęściej przyjmuje się wartość od 10 do 15% dla średnich przedsiębiorstw.
4. Zastosować prosty wzór:

Wartość firmy ≈ (średni roczny zysk netto × (1 + stopa wzrostu)) / koszt kapitału
Przykładowo, przedsiębiorstwo osiągające średni roczny zysk netto 500 tys. zł, przewidujące 5-procentowy roczny wzrost, przy koszcie kapitału na poziomie 12%, będzie miało orientacyjną wartość:

(500 000 zł × 1,05) / 0,12 = około 4 375 000 zł.

Koszty profesjonalnej wyceny metodą dochodową w Polsce wahają się od około 5 tys. zł dla mniejszych firm do nawet kilkudziesięciu tysięcy zł dla większych przedsiębiorstw.

Jak długo sprzedaje się firmę?

Średni czas sprzedaży firmy wynosi od kilku miesięcy do dwóch lat, zależnie od wielkości przedsiębiorstwa i specyfiki branży. Małe firmy sprzedają się szybciej (średnio 4–8 miesięcy), natomiast duże mogą potrzebować od roku do dwóch lat na znalezienie odpowiedniego inwestora. Rosnącą rolę na rynku odgrywają fundusze private equity oraz venture capital, odpowiadające za około 20% wszystkich transakcji.

Co dalej po sprzedaży firmy?

Po sprzedaży przedsiębiorstwa właściciele często pozostają aktywni zawodowo, wykorzystując swoje doświadczenie i zgromadzony kapitał do realizacji kolejnych projektów biznesowych. Wielu z nich decyduje się na inwestowanie w nieruchomości, zarówno w Polsce, jak i za granicą – popularnością cieszą się zwłaszcza apartamenty w Hiszpanii, Portugalii czy Chorwacji. Inni angażują się w działalność społeczną, filantropijną czy charytatywną, traktując sprzedaż firmy jako szansę na spełnienie marzeń i realizację osobistych pasji.

Szczególnym fenomenem są przedsiębiorcy seryjni, którzy konsekwentnie tworzą, rozwijają, a następnie sprzedają kolejne firmy. Są oni ważną inspiracją dla młodych ludzi, pokazując, że przedsiębiorczość może być dynamiczną, ciągłą i niezwykle satysfakcjonującą przygodą.

Sprzedaż firmy nie musi oznaczać końca kariery. Wręcz przeciwnie – dla wielu właścicieli to początek nowego, często jeszcze bardziej ekscytującego rozdziału. Dzięki zdobytemu doświadczeniu oraz środkom finansowym, przedsiębiorcy mogą rozwijać nowe pomysły, odkrywać nowe możliwości inwestycyjne i przyczyniać się do dalszego rozwoju gospodarczego. To właśnie oni są motorem innowacji i zmian, które napędzają polską gospodarkę do dalszego wzrostu.